Geschiedenis van
Het Kooghuis
Ruim 200 jaar woont en werkt de familie Terra op Het Kooghuis, sinds het jaar 1825 zijn dit al 7 generaties. Tot het midden van de 20e eeuw is het een gemengd bedrijf. Er zijn behalve het melkvee ook varkens, (werk)paarden, ganzen en kippen. Naast hooi en weiland bezit men ook akkers waar veevoer wordt geteeld, hakbosch voor eigen gebruik, een boomgaard en er is een flinke lap tuingrond waar erwten en bonen worden verbouwd.
1e Generatie
De geschiedenis van de eerste Terra op deze plek begint met Hermanus Terra (1802 – 1847), zoon van de gelijknamige molenaar op de meelmolen de Krijgsman aan de Meldijk, getrouwd met boerendochter Geertje Koedijk (1804-1860).
2e Generatie
Zoon Klaas Terra (1829-1878), gehuwd met Maartje Zoon (1837-1919) vormt de 2e generatie. Ze melken 20 koeien, die elke dag ongeveer 500 liter melk produceren. Hiervan wordt dagelijks op het eigen bedrijf boter en kaas gemaakt door de boerin en haar meid. De karnemelk (restproduct van boterbereiding) wordt pap, de wei (blijft over na kaasbereiding) gaat naar de varkens. De boter en kaas worden verkocht in Alkmaar. Maartje hertrouwt met Dirk Lute en zij laten de extra stolp bouwen met gebruik van balken die nog dienst hebben gedaan op de Wereldtentoonstelling in Amsterdam in 1883.Algemene toegangs- en ledenkortingen voor twee volwassenen.
3e Generatie
De 3e generatie, Klaas Terra (1892-1978) en Guurtje Apeldoorn (1894-1926) trouwt jong in 1915. Ze krijgen al snel een groot en gezellig gezin, tot het noodlot toeslaat en Guurtje in het kraambed overlijdt. Haar zussen zorgen met liefde voor de kinderen, terwijl Klaas het bedrijf bestiert.
4e Generatie
De zoons Herman en Jan zullen de opvolgers worden met de 4e generatie. De boomgaard verdwijnt grotendeels en Klaas houdt niet van akkerbouw. Het bedrijf wordt een melkveebedrijf met varkens en kippen voor eigen gebruik. Tijdens de oorlog moeten er aardappelen worden geteeld voor de voedselvoorziening. De familie Terra moet in december 1944 toekijken hoe de ‘moffen’ bij de spoorlijn 3 mensen doodschieten, een gruwelijke ervaring.
5e Generatie
Herman (1918-1990) en Jan Terra (1919-2001) nemen na 1948 als de ‘Gebroeders Terra’ samen het bedrijf over, de 5e generatie. Er breekt een tijdperk aan van uitbreiding, modernisering en mechanisatie. Meer koeien en een groot machinepark dat door henzelf wordt onderhouden. Het is moeilijk om voldoende land te vergaren rond de boerderij nu het dorp langzaam oprukt. Ze raken land kwijt aan het zwembad en het hertenkamp, nieuwbouwwijk De Koog en tenslotte aan sportvelden.
6e Generatie
Herman en Jan hebben als opvolger Niek Terra (1952), de zoon van Herman. Hij wordt op zijn 18e als firmant in het bedrijf opgenomen en leert als vanouds al doende het vak. De zorg voor de koeien en de handel van ome Jan, de technische zaken van vader Herman. Rond 1980 heeft het bedrijf zijn grootste omvang met ca. 120 melkkoeien. Niek vormt met Truus Groen de 6e generatie Terra’s op Het Kooghuis, met nog steeds een bloeiende boekhouding en zus Carina Terra die helpt op het bedrijf.
7e Generatie
Zo belanden we in het heden, waar Harm en Maaike Terra en hun 3 kinderen de 7e generatie op de boerderij vormen.
Achter het Het Kooghuis staat het monument ter herdenking van de op 15 december 1944 gefusilleerde mannen.
De executie op 15 december 1944 was een wraakactie van de Duitse bezetters. Een maand eerder had het Zaans verzet een munitietrein opgeblazen bij het spoor van Uitgeest. De Duitsers haalden 3 willekeurige mannen uit de Amsterdamse Weteringschans gevangenis en schoten ze neer op de plek waar de trein was opgeblazen.
Rijksmonument Het Kooghuis is de oudste nog bestaande stolpboerderij. Het oudste vierkant is gedateerd op 1559.
Het Kooghuis is een van oorsprong 17e-eeuwse, grotendeels houten langhuisstolp, met trapgevel en onder keldering. In 2010 is de historische boerderij gerestaureerd. Niek en Truus Terra ontvingen in 2013 een Stolp Award als waardering voor het doorzettingsvermogen in het behoud van Het Kooghuis.